سورئالیسم به زبان ساده
سورئالیسم به زبان ساده
سبک سورئالیسم:
سورئالیسم به معنی گرایش به ماورای واقعیت یا واقعیت برتر است. فراواقع‌گرایی یا سورئالیسم (به انگلیسی: Surrealism) یکی از جنبش‌های هنری معروف در قرن بیستم است. زمانی که دادائیسم در حال از بین رفتن بود، پیروان آن به دور آندره برتون که خود نیز زمانی از دادائیست‌ها بود گرد آمدند و طرح مکتب جدیدی را ریختند. این شیوه در سال ۱۹۲۲ به طور رسمی از فرانسه آغاز شد و فراواقع‌گرایی نامیده شد. این جنبش در عمل با انتشار مجله‌ی انقلاب فراواقع‌گرا توسط برتون آغاز شد. سالوادور دالی، رنه ماگریت و لویی آراگون از جمله سورئالیست‌های مشهور هستند.
اهداف و نحوه کار:
در سورئالیسم هدف هنرمند این است که یک واقعیت تازه و مطلق در بیاورد، به عبارت دیگر واقعیت و رویا را به هم بیامیزد و “واقعیتی برتر از واقعیت” بیافریند.
در سبک سورئالیسم به قوه‌ی وهم، رویا و تداعی آزاد صور پنهان در ضمیر ناخودآگاه هنرمند اصالت داده می‌شود و هنرمند می‌کوشد تا در خلق اثر هنری از سیطره‌ی عقل و ادراکات حسی رها شود و به صورت‌های مکتوم در روح و روان خود تجلی خارجی بخشد؛ آنان معتقد بودند هنر هرگز نمی‌تواند به وسیله‌ی عقل و هوشیار و بیدار آفریده شود و بر این باور بودند که با سست و کرخت شدن عقل و تفکر، کودک وحشی قوه‌ی توهم ما عنان اختیار وجودمان را در دست می‌گیرد و به خلق اثر دست می‌زند. سورئالیست‌ها معتقد بودند هنر در غیبت عقلانیت آفریده می‌شود و هر چند در نگاه به خلق اثر هنری، با نگاه عرفانی و افلاطونی فاصله دارند که اثر هنری را الهامی از صورت‌های عالم مثال، درون و یا برآمده از سروش غیبی می‌دانستند، اما این الهام را برآمده از ضمیر ناخودآگاه انسان می‌دانند که موجب خلاقیت در اثر هنری می‌شود. اعتقاد سورئالیست‌ها به همین مبنا موجب شد تا پاره‌ای از آنان برای رها شدن از حاکمیت عقل و اراده و یا ضمیر خودآگاه، به سمت مصرف مواد مخدر و مشروبات الکی کشیده شوند تا بدان وسیله در هنگام آفرینش هنری به سوی ترسیمی ناهشیارانه از تصاویر پنهان روحی خود گام بردارند و نیروی تخیل خود را از نظارت عقلانی خارج سازند.
سورئالیست ها می‌گویند بسیاری از تصورات و تخیلات و اندیشه‌های آدمی هست که انسان بر اثر مقید بودن به قید اخلاقی و اجتماعی و سیاسی و رسوم و عادات، از بیان آن‌ها خودداری می کند و این تصورات را به اعماق ضمیر پنهان خویش می‌راند. این قبیل افکار و اندیشه‌ها و آرزوها غالباً در خواب و رویا و در شوخی‌ها و حرف‌هایی که از زبان انسان می‌پرد، تجلی می‌کند و سورئالیسم طرفدار بیان صادقانه و صریح این قبیل افکار و تصورات و اوهام و آرزوها است. سورئالیست‌ها فعالیت اصیل انسان را همان فعالیت رویامانند ندای درونی دنیای ناخودآگاه می‌دانند.
برای نمونه یک اثر نقاشی را معرفی می‌کنیم:
“تداوم حافظه” (The Persistence of Memory) احتمالاً مشهورترین اثر نقاش سوررئالیست اسپانیایی، سالوادور دالی (۱۹۰۴ – ۱۹۸۹ میلادی) است. دالی شاهکار سورئالیستی‌اش را در سال ۱۹۳۱ میلادی در پاریس و در جریان گذر اندیشه‌هایش از دیدگاه فرویدی به تصویر کشید. این اثر که ساعت‌های نرم یا ساعت‌هایی در حال ذوب شدن نیز نامیده می‌شود، تصویری فراواقع‌گرا از ساعت‌های جیبی معرفی می‌کند. به عنوان تعبیر کلی برای این اثر، نقاش سعی دارد با استفاده از ساعت‌های نرم، فرضیه‌ای که زمان را صلب و قطعی می‌انگارد را کم ارزش جلوه دهد و این مفهوم توسط دیگر تصاویر در این کار تقویت می‌شود. مانند کاربرد دورنمای وسیع و مورچه‌ها و مگسی که ساعت‌ها را می‌بلعند. این اثر را می‌توان به عنوان نمایشی گرافیکی از نظریه‌ی نسبیت انیشتین دانست؛ جایی که اعوجاج زمان تحت تأثیر جاذبه شکل می‌گیرد.
نویسنده و گردآورنده
ورودی سال ۱۳۹۳ دانشگاه صنعتی شریف
ممنونم از توضیح قشنگت .مختصر و مفید